Posted in Բնագիտություն 6

Սննդառություն և մարսողություն.Շնչառություն

1. Սննդառության ի՞նչ եղանակներ են ձեզ հայտնի:

  • ավտոտրոֆներ – էներգիա են ստանում արևից:
  • հետերոտրոֆներ – էներգիա են ստանում օրգանական նյութերի քայքայումից:
  • միքսոտրոֆներ – էներգիա կարող են ստանալ և արևից և օրգանական նյութերից:

    2. Ինչպե՞ս են սնվում բույսերը:

    Բույսը արմատներով հողից կլանում է ջուր, իսկ տերևներով` օդից ածխաթթու գազ: Այդ անօրգանական նյութերից լույսի ազդեցությամբ, կանաչ քլորոֆիլի մասնակցությամբ բույսը պատրաստում է օրգանական նյութ` շաքար: Ֆոտոսինթեզի մնացորդ է թթվածինը, որը տերևներով հարստացնում է օդը:
    Ավտոտրոֆ օրգանիզմը ֆոտոսինթեզի արդյունքում ջրից և ածխաթթու գազից սինթեզում է շաքար և անջատում թթվածին:

    3. Ո՞ր բույսերն են սնվում կենդանիներով և ի՞նչու:

    Սնվում են բուսական ծագում ունեցող օրգանիզմներով կամ նրանց մասերով:

    4. Ի՞նչ է հետերոտրոֆ օրգանիզմներ գիտեք:Բերե՛ք օրինակներ:

    Հետերոտրոֆ սննդառության հիմնական ձևը պատրաստի սննդի որոնումն ու կլանումն է:
    Հետերոտրոֆները օգտվում են ֆոտոսինթեզի պատրաստի արդյունքներից` թթվածնից և շաքարից ու դրա վերափոխումներից: Հետերոտրոֆ են բոլոր սնկերը և կենդանիները:
    Միաբջիջ կենդանիներում կան որոշ բացառություններ: Երկարամտրակ էվգլենան ունի քլորոֆիլ և կարող է ինչպես ֆոտոսինթեզել, այնպես էլ սնվել հետերոտրոֆ կերպով:

    5. Ի՞նչ է շնչառությունը:

    Կենդանի օրգանիզմների կարևոր հատկանիշներից է նյութափոխանակությունը: Կենդանի օրգանիզմների նյութափոխանակության կարևոր դրսևորում է գազափոխանակությունը:
    Այն գազափոխանակությունը, երբ օրգանիզմը օդից կլանում է թթվածին և անջատում ածխաթթու գազ կոչվում է շնչառություն:
    Կենդանի օրգանիզմների կայսրության զգալի մասը հարմարված է միայն գոյատևել թթվածնով հարուստ միջավայրում:
    Թթվածինը մասնակցում է սննդի քայքայման և նրանից կենսական էներգիայի անջատման գործընթացին:
    Գոյություն ունի շնչառության երկու բաղադրիչ` արտաքին և ներքին:
    Ներքին շնչառությունը կոչվում է նաև բջջային: Օրգանիզմի փոխադրական համակարգերի շնորհիվ յուրաքանչյուր բջիջ` մեկ առ մեկ ստանում է սննդանյութ և թթվածին: Բջիջը դրանցից ստանում է էներգիա և կենսագործում:
    Բջջային շնչառության ձևերը, գրեթե անփոփոխ, բնորոշ են բոլոր տիպի կենդանի օրգանիզմներին:
    Արտաքին շնչառությունը գազափոխությունն է օրգանիզմի և օդի միջև:
    Արտաքին շնչառությամբ միմյանցից տարբերվում են՝ պարզագույն օրգանիզմները, բույսերը, կենդանիները:
    Պարզագույն օրգանիզմները հիմնականում միաբջիջ օրգանիզմներն են կամ բազմաբջիջ ստորակարգ կենդանիները: Նրանք շնչում են օրգանիզմի ամբողջ մակերեսով:
    Բույսերը շնչառության հատուկ մասնագիտացված օրգան համակարգ չունեն: Թթվածինը բջիջներին բաշխվում է միջբջջային տարածություններով: Բույսը տերևի ստորին մակերեսին ունի հատուկ բջիջներ, որոնք կոչվում են հերձանցքներ: Դրանք առաջանում են երկու կիսալուսնաձև բջջից, որոնք բացվում և փակվում են: Բացված վիճակում կատարվում է գազափոխանակություն բույսի և օդի միջև: Հերձանցքներով գոլորշանում է նաև ջուրը:
    Բարձր կազմավորված կենդանիներն ունեն շնչառության մասնագիտացված օրգան համակարգ:

    6. Շնչառական ի՞նչ օրգաններ գիտեք

    Ջրային կենդանիների շնչառության օրգանն է` խռիկները:
    Ցամաքային կենդանիների շնչառության օրգանն է` թոքերը:
    Միջատների շնչառության օրգանն է` շնչառական խողովակները՝ տրախեաները:
    Կենդանիների շնչառության օրգան կարող է լինել նաև մաշկը: Գորտի գազափոխանակության գրեթե կեսն ապահովում է մաշկը:

    Posted in Մայրենի 6

    Մանուշակը Հյուսիսային բևեռում

    Առաջադրանքներ

    1. Դուրս գրի՛ր մանուշակին նկարագրող նախադասությունները:

    Անծայր սառցե անապատում հայտնվել էր մի փոքրիկ, մանուշակագույն արարած, որն իր շուրջը տարածում էր տարօրինակ բուրմունք: Նա կանգնած էր մի հատիկ բարալիկ ոտքի վրա եւ չէր մեռնում:Անծայր սառցե անապատում հայտնվել էր մի փոքրիկ, մանուշակագույն արարած, որն իր շուրջը տարածում էր տարօրինակ բուրմունք: Նա կանգնած էր մի հատիկ բարալիկ ոտքի վրա եւ չէր մեռնում:

    2. Ո՞ր տողերում է արտահայտված հեքիաթի ասելիքը /գաղափարը/:

    _Դե ահա, ես մեռնում եմ: Բայց նշանակություն չունի. Կարևորն այն է, որ որևէ մեկը սկսի պայքարը… Մի գեղեցիկ օր այստեղ միլիոնավոր մանուշակներ կծաղկեն: Սառույցները կհալվեն , և կհայտնվեն կղզիներ, տներ և մարգագետինով վազվզող երեխաներ…:

    3. Ինքդ ձևակերպիր հեքիաթի ասելիքը:

    Իմ կարծիքով այս հեքիաթի ասելիքն այն է, որ յուրաքանչյուր սկսված աշխատանք անավարտ չի մնա և շարնակություն կունենա։

    4. Տրված նախատդաությանների ստորոգյալները համաձայնեցրու ենթակաների հետ:

    Օրինակ՝

    Ինձ մոտ նոր դասագրքեր կա: — Ինձ մոտ նոր դասագրքեր կան:

    Գարնանը օրերը երկարում է: – Գարնանը օրերը երկարում են:

    Նրա մազերը սև է: – Նրա մազերը սև են:

    Քո երգերն ամրողջ քաղաքում երգվում է: – Քո երգերն ամրողջ քաղաքում երգվում են։

    Կատվի աչքերը ճրգի պես վառվում էր: – Կատվի աչքերը ճրգի պես վառվում էին:

    Ուրախ էր անցնում նրա օրերը: – Ուրախ էին անցնում նրա օրերը:

    Ցրտերն ընկավ: – Ցրտերն ընկնում են:

    Ջրերը կտրվեց: – Ջրերը կտրվեցին:

    Դրածիդ մեջ սխալներ կա: – Դրածիդ մեջ սխալներ կան:

    Քաղաքում ինչ-որ լուրեր է պտտվում: – Քաղաքում ինչ-որ լուրեր են պտտվում:

    Այնպես փախան, որ հետքերն էլ չի երևում: – Այնպես փախան, որ հետքերն էլ չէին երևում:

    5. Պարզ համառոտ նախադասություններն ընդարձակի՛ր:

    Ընկերդ վախենո՞ւմ է: – Ընկերդ վախենո՞ւմ է գազազած շներից:

    Հիշեցնե՞մ: – Հիշեցնե՞մ, որ տնային աշխատանքներ ունես։

    Պիտի համոզե՞մ: – Պիտի համոզե՞մ քեզ, որ գաս հաց ուտելու:

    Ծառը ծադկե՜լ է: – Ծառը ծադկե՜լ է ու բուրում է։

    Որդիս պիտի կարողանա: – Որդիս պիտի կարողանա այս քննությունը հանձնել:

    Հիշի՛ր: – Հիշի՛ր, որ այսոր պիտի ֆիլմ դիտենք։

    Վստահի՛ր: – Վստահի՛ր քեզ և աշխատիր։

    Բերե՛ք: – Բերե՛ք գոծիքները և սկսեք աշխատել։

    Posted in Ռուսերեն 6, Uncategorized

    Книга

    Книга, стр. 133, упр.12, 13

    12. Прочитайте список глаголов, составьте с ними предложения с сущест-
    вительными в винительном падеже.

    читать – прочитать

    Я прочитаю книгу.

    видеть – увидеть

    Я уыидел волка к лесу.

    вспоминать – вспомнить

    Я вспомнил свои детские годы

    любить – полюбить

    Я полюбить книга, которую я прочитал

    слушать – послушать

    Я послушать лесные звуки

    слышать – услышать

    Я услышал шаги

    рисовать – нарисовать

    Я люблю нарисовать

    делать – сделать

    Я люблю сделать сельским хозяйством

    готовить – приготовить

    Мой мама приготовить вкусные супы

    строить – построить

    Я люблю строить наш дом с дедушкой

    решать – решить

    Я решить поехать в деревню на летние каникулы.

    читать – прочитать

    Я люблю читать книгу Левона Несса Бальзака.

    изучать – изучить

    Я люблю изучить энциклопедии

    писать – написать

    Я люблю написать в своем блокноте

    13. Составьте словосочетания с данными глаголами. Составьте с 3-4 слово-
    сочетаниями предложения.

    Вспоминать (кого? что?), покрасить (что?), встретить (кого? что?),
    пригласить (кого?), нести (что?), забывать (кого? что?).

    Вспоминать (кого? что?)

    кого? – Я вспомнил своего друга

    что? – Я вспомнил свое детство

    Покрасить (что?)

    что? – Когда я был маленьким, я любил раскрашивать альбом.

    Встретить (кого? что?)

    кого? – Я нравится встречаться с моим братом

    что? – Я хочу встретить большого успеха в своей жизни

    Пригласить (кого?)

    кого? – Я хочу пригласить свою семью на ужин

    Забывать (кого? что?)

    кого? – Я никогда не забуду обиду, причиненную моему другу

    что? – Я никогда не забуду ту боль, которую я причинил своему сердцу

    Книга, стр.136, упр. 5,6,7,8,9, 10

    5․ Допишите предложения.

    1. Дети любили своих матерей. 2. Все по очереди ходили в сад. 3. Больной
      кукле надо дать кровь 4. Наташе задали три вопроса. 5. Володе это не очень понравилось
      поиграйте в математическую игру. 6. Петр Ильич посвятил своему ребенку «Детский альбом». 7. Володя и Во
      Я услышал о них во сне.

    6․ Прочитайте предложения. Задайте вопрос к выделенным словам.

    Кукла заболела. Девочке подарили куклу. 2. Тихо звучала мелодия.
    Мальчик играл грустную мелодию. 3. Коробка была большая. Утром принесли
    большую коробку. 4. Папа был дома. Вечером мы встречали папу. 5. Дядя
    приехал вечером. Дети ждали дядю.

    Кукла заболела.

    что это было?

    Девочке подарили куклу.

    Что они сделали?

    Тихо звучала мелодия.

    что делает?

    Мальчик играл грустную мелодию.

    что он делал?

    Коробка была большая.

    что было?

    Утром принесли большую коробку.

    что они сделали?

    Папа был дома.

    что был?

    Вечером мы встречали папу.

    что мы сделали?

    Дядя приехал вечером.

    что делал?

    Дети ждали дядю.

    что они делали?

    7. Допишите пропущенные окончания существительных.

    1. Дети с нетерпением ждали дядю. 2. Петр Ильич заиграл грустную пьесню. 3. Под торжественный марш куклу отнесли в чулан. 4. Наташе подарили новую куклу. 5. Дети получили посылку. 6․ Мальчик услышал удивительную песню.

    8. Образуйте словосочетания с существительными в винительном падеже.
    С некоторыми из них составьте предложения.

    Образец: Подарить куклу, игрушку, картину, – На день рождения девочке
    подарили куклу.
    Слушать (песня, музыка, сказка) – Я услышал лучшую для меня песню.

    принести (книга, газета, коробка, сумка) – Мой друг подарил мне ручку на день рождения.


    ждать (сестра, подруга, дедушка, мама, папа, дядя) – Я ждал своего друга.

    написать (песня, басня,
    сказка). – Я написал свою первую притчу.

    9. Спишите. Слова из скобок поставьте в нужном падеже.

    Выпишите это. Поставьте слова в скобках в правильный падеж.

    1. Света читает книгу. 2. Анна красит школу. 3. Рубен
      любит музыку. 4. Слушаем песню. 5. Они
      учить математику.

    10. Спишите. Слова из скобок поставьте в нужном падеже.

    1. Я вижу там машину. 2. Он хорош в математике. 3.
      Мой друг изучает историю. 4. Я люблю читать художественную литературу.
    2. Мой брат любит музыку. 6. Саргис слушает песню.
      Posted in Մաթեմատիկա ընտրությամբ գուծունեություն 6-րդ

      Կենգուրու 5-6 դասարաններ

      1. Հրանտը լրացնում է աղյուսակի մնացած մասը մինչև 40 թիվը՝ հետևելով ցույց
        տրված օրինակին (տե՛ս նկարը)։ Ներքևում տրված կտորներից ո՞րը նա կարող էր
        կտրել այդ աղյուսակից:
        Грант заполняет оставшуюся часть таблицы числами до 40, следуя показанному
        принципу (см. рисунок). Какой из данных фрагментов он мог вырезать из этой
        таблицы?

      C

      1. Լուցկու հատիկները կարող են օգտագործվել թվանշաններ կառուցելու համար,
        ինչպես ցույց է տրված նկարում: Օրինակ՝ 15 թիվը կառուցելու համար
        անհրաժեշտ է լուցկու 7 հատիկ, 8 թվի համար՝ կրկին 7 հատիկ։ Ո՞րն է այն
        ամենամեծ դրական թիվը, որը կարելի է կառուցել լուցկու յոթ հատիկով:
        Спички можно использовать для построения цифр, как показано на рисунке.
        Например, чтобы построить число 15, нужно 7 спичек, для цифры 8 — снова 7
        спичек. Какое наибольшее положительное число можно составить из семи спичек?

      (A) 31 (B) 51 (C) 74 (D) 711 (E) 800

      1. Ստորև բերված պատկերներից ո՞րը հնարավոր չէ մեկ ուղիղով բաժանել երկու
        եռանկյունների։
        Какую из приведенных ниже фигур невозможно разделить на два треугольника
        одной прямой линией?

      B

      1. Վարդուհին ունի թղթի մի կտոր (տե՛ս նկարը), որը ծալում է խորանարդ
        ստանալու համար: Պատասխանի տարբերակներից ո՞րը կարող է նա ստանալ այդ
        թղթից:
        У Вардуи есть лист бумаги (см. рисунок), который она складывает, чтобы получился
        куб. Какой из вариантов ответа является кубом, который она может получить из
        этой бумаги?

      D

      1. Կարենը բարձրանում է գլանաձև աշտարակը։ Բոլոր աստիճանները
        հավասարաչափ են: Տեսանելի է ինը աստիճան: Քանի՞ աստիճան չի երևում:
        Карен поднимается по цилиндрической башне. Все ступени одинакового размера.
        Видны девять ступеней. Сколько ступеней пропущено?
        (A) 9 (B) 10 (C) 11 (D) 12 (E) 13

      1. Աննան ունի հինգ սկավառակ, բոլորն էլ՝ տարբեր չափերի: Նա որոշում է
        կառուցել աշտարակ՝ օգտագործելով իր սկավառակներից չորսն այնպես, որ
        աշտարակի յուրաքանչյուր սկավառակ ավելի փոքր լինի, քան դրա տակ գտնվողը:
        Քանի՞ տարբեր աշտարակ կարող է կառուցել Աննան:
        У Анны пять дисков, и все они разного размера. Она решает построить башню из
        четырех дисков так, чтобы каждый диск в башне был меньше, чем тот, что под ним.
        Сколько разных башен может построить Анна?

      (A) 4 (B) 5 (C) 9 (D) 12 (E) 20

      1. Նկարում պատկերված է ծանրոց, որը փաթաթել են M, N, P և Q չորս
        ժապավեններով: Ի՞նչ հերթականությամբ են փաթաթել ժապավենները:
        На картинке показан ящик, обвязанный четырьмя лентами, помеченными M, N, P и
        Q. В какой последовательности были использованы ленты?
        (A) M, N, Q, P
        (B) N, M, P, Q
        (C) N, Q, M, P
        (D) N, M, Q, P
        (E) Q, N, M, P
      2. Ալիսան ունի գլուխկոտրուկի չորս կտոր: Ո՞ր զույգը նա պետք է միացնի իրար՝
        այս վեցանկյունը ստանալու համար։
        У Алисы есть четыре кусочка пазла. Какие 2 из них нужно соединить, чтобы
        получился этот шестиугольник?
        (A) 1 և 2 (B) 1 և 3 (C) 2 և 3 (D) 2 և 4 (E) 1 և 4
        (A) 1 и 2 (B) 1 и 3 (C) 2 и 3 (D) 2 и 4 (E) 1 и 4

      1. Երեք անցք ունեցող սև շրջանը տեղադրված է ժամացույցի վրա, ինչպես ցույց է
        տրված նկարում։ Սև շրջանը պտտեցվում է իր կենտրոնի շուրջ: Ո՞ր երեք թվերն է
        հնարավոր տեսնել միաժամանակ:
        Черный круг с тремя отверстиями расположен на часах, как показано на рисунке.
        Черный круг вращается вокруг своего центра. Какие три числа можно увидеть
        одновременно?
        (A) 2, 4 և 9 (B) 1, 5 և 10 (C) 4, 6 և 12 (D) 3, 6 և 9 (E) 5, 7 և 12
        (A) 2, 4 и 9 (B) 1, 5 и 10 (C) 4, 6 и 12 (D) 3, 6 и 9 (E) 5, 7 и 12
      2. Ջոնը աջ կողմի սև շրջանակի վրա սոսնձեց թղթի երեք կտորներ: Պատասխանի
        տարբերակներից ո՞րը նա չի կարողանա ստանալ:
        Джон наклеил три куска бумаги на черный круг справа. Какой из вариантов ответа
        он не может получить?

      C

      1. Արմենը հերթականությամբ գրել է երեք հաջորդական երկնիշ թիվ, սակայն
        թվանշանների փոխարեն օգտագործեց նշաններ։ Դրանք են՝ □♢, ♡△, ♡□: Ո՞ր թիվն
        է հաջորդը:
        Армен написал три последовательных двузначных числа по порядку, но вместо цифр
        использовал символы. Это □♢, ♡△, ♡□. Какое из чисел будет следующим?

      C

      1. Պետրոսենց բակը սալիկապատված է երեք տարբեր չափերի քառակուսի
        սալիկներով: Ամենափոքր քառակուսիներն ունեն 80 սմ պարագիծ: Օձը պառկել է
        այդ բակում այնպես, ինչպես ցույց է տրված գծապատկերում: Որքա՞ն է օձի
        երկարությունը:
        У семьи Петроса двор вымощен квадратной плиткой трех разных размеров. Самые
        маленькие квадраты имеют периметр 80 см. Змея расположилась в этом дворе, как
        показано на рисунке. Какова длина змеи?
        (A) 380 սմ (B) 400 սմ (C) 420 սմ (D) 440 սմ (E) 1680 սմ
        (A) 380 см (B) 400 см (C) 420 см (D) 440 см (E) 1680 см
      2. Երբ նայում եմ հայելու մեջ, տեսնում եմ իմ հետևի պատից կախված թվային
        ժամացույցի այն պատկերը, որը ցույց է տրված նկարում: Ի՞նչ պատկեր կտեսնեմ
        հայելու մեջ 30 րոպե անց:
        Когда я смотрю в зеркало, вижу изображение своих настенных цифровых часов на
        заднем столе, как показано на картинке. Какое изображение я увижу, когда посмотрю
        в это зеркало через 30 минут?

      D

      1. Մարիամը, Պետրոսը, Ռուբենը և Սոնան ֆուտբոլ էին խաղում դասարանում և
        կոտրեցին պատուհանը։ Երբ տնօրենը հարցրեց, թե ով է դա արել, նա ստացավ
        հետևյալ պատասխանները. Մարիամ. «Դա Պետրոսն էր»: Պետրոս. «Ռուբենն էր»:
        Ռուբեն. «Դա ես չէի»: Սոնա. «Դա ես չէի»: Հետագայում պարզվեց, որ միայն մի
        երեխա էր ճիշտ խոսում։ Ո՞վ էր կոտրել պատուհանը։
        Мариам, Петрос, Рубен и Сона играли в футбол в классе и разбили окно. На вопрос
        «Кто это сделал?», директор получил следующие ответы: Мариам: «Это был Петрос».
        Петрос: «Это был Рубен». Рубен: «Это был не я». Сона: «Это была не я». Позже
        выяснилось, что правильно говорил только один ребенок. Кто разбил окно?
        (A) Մաիրամը (B) Սոնան (C) Պետրոսը (D) Ռուբենը (E) հնարավոր չէ
        որոշել
        (A) Мариам (B) Сона (C) Петрос (D) Рубен (Е) невозможно определить
        точно
      2. Ո՞ր երկու կտորները պետք է օգտագործվեն նկար-գլուխկոտրուկը լրացնելու
        համար:
        Какие две кусочки нужно использовать, чтобы собрать пазл?

      (A) 1 և 2 (B) 1 և 4 (C) 2 և 3 (D) 2 և 4 (E) 3 և 4
      (A) 1 и 2 (B) 1 и 4 (C) 2 и 3 (D) 2 и 4 (E) 3 и 4

      Posted in Մայրենի 6

      Մայրենի

       1.Այնպիսի պատմություն գրի՛ր, որ հետևյալ հեևությունն արվի`

      Մարդուն ըստ իր արարքի են ճանաչում:

      Մարդուն ճանաչում են հենց իր արարքով, քանի որ եթե մարդ անում է շատ վատ արարքներ ուղղակի պետք է հեռու մնալ նրանից և նոր ընկերներ ձեռք բերել։ Բայց նաև լինում են մարդիկ, ովքեր անում են սխալներ, բայց հետո խելքի են գալիս և էլ այդպիսի բաներ չեն անում։ Պետք է ձեր ընկերոջը տաք երկրորդ շանս և նա կշտկի իր սխալ արարքները և այլևս չի անի այդպիսի սխալ արարքներ։

      Posted in Հայոց Պատմություն 6

      Տիգրան Մեծի տերությունը

      Հարցեր և առաջադրանքներ

      1. Ներկայացրե՛ք Տիգրան Մեծի տերության սահմանները:

      Նրա տերության սահմանները և ազդեցության ոլորտները ձգվում էին Եգիպտոսից ու Միջերկրական ծովից մինչև Հնդկաստան, Կովկասյան լեռներից և Կասպից ծովից մինչև Պարսից ծոց և Հնդկական օվկիանոս:

      2. Որքան էր Տիգրան Մեծի բանակի թիվը: Դրանից որքանն էր բուն հայկական զորքը:

        Հռոմեացի պատմիչների տեղեկությունների համաձայն Տիգրան Մեծի բանակի կազմը հասնում էր 300 հազարի: Դրա մեջ ընդգրկված էին նաև նվաճված երկրների բանակները: Բուն հայկական զորքը կազմում էր շուրջ 120 հազար:

        3. Համեմատե՛ք հայոց երկու մեծ տիրակալներին` Արգիշտի I-ին և Տիգրան II Մեծին:

          Իմ կարծիքով Տիգրան II-րդ մեծը ավելի շատ է տարածքներ գրավել քան Արգիշտի I-ինը։ Իմ կարծիքով Տիգրան II-րդ մեծը ավելի հզոր տիրակալ է եղել։

          4. Ե՞րբ և որտե՞ղ կառուցեց Տիգրան Մեծն իր նոր մայրաքաղաքը:
          Նկարագրե՛ք մայրաքաղաք Տիգրանակերտը:

          Ք. ա. 80-ական թթ. Հայաստանի մայրաքաղաք Արտաշատը հայտնվել էր Տիգրան Մեծի աշխարհակալության հյուսիսում: Մեծ տիրակալը կարող էր նոր մայրաքա ղաք հռչակել նվաճված երկրների որևէ խոշոր քաղաք, սակայն դա դեմ էր հայրենապաշտ արքայի սկզբունքներին: Նոր մայրաքաղաք Տիգրանակերտը հիմնվեց մի վայրում, որը և՛ հայոց հողում էր, և՛ համեմատաբար կենտրոնական դիրք էր գրավում տերության մեջ: Դա այն վայրն էր, որտեղ Ք. ա. 95 թ. թագադրվել էր արքայազն Տիգրանը: Փաստորեն, դեռևս պատանդության շրջանում նա մշակել էր աշխարհակալության հասնելու ծրագիր` որոշելով նաև ապագա մայրաքաղաքի տեղը: Տիգրանակերտում էլ կատարվեց նրա թագադրությունը: Տիգրանակերտ մայրաքաղաքը շրջապատված էր 50 կանգուն, այսինքն 25 մետր բարձրությամբ պարսպով: Ուներ անառիկ միջնաբերդ, պալատ, թատրոն, պարտեզներ, այգիներ և որսատեղիներ: Այն ժամանակի աշխարհի մեծագույն քաղաքներից էր: Հռոմեացի պատմիչի վկայությամբ` հայերը սիրով և արագորեն ծաղկեցրել են նոր մայրաքաղաքը: Եվ դա արել են «հանուն արքայի նկատմամբ տածած սիրո և հարգանքի»:

            Posted in Անգլերեն 6

            Do, Does, Did

            1. Do or Does

            1. do
            2. does
            3. does
            4. do
            5. do
            6. does
            7. does
            8. do
            9. does
            10. do
            11. does
            12. does
            13. do
            14. do

            2. Don’t or Doesn’t

            1. don’t
            2. doesn’t
            3. don’t
            4. don’t
            5. doesn’t
            6. don’t
            7. don’t
            8. doesn’t
            9. don’t
            10. doesn’t
            11. don’t
            12. doesn’t
            13. don’t
            14. doesn’t

            3. Did or Didn’t

            1. did
            2. didn’t
            3. didn’t
            4. did
            5. didn’t
            6. did
            7. didn’t
            8. did
            9. did
            10. didn’t
            11. did
            12. didn’t
            13. did
            14. didn’t

            4. Do, Does or Did

            1. do
            2. did
            3. does
            4. did
            5. did
            6. do
            7. did
            8. does
            9. did
            10. does
            11. do
            12. did
            13. does
            14. did

            5. Don’t, Doesn’t or Didn’t

            1. don’t
            2. didn’t
            3. doesn’t
            4. didn’t
            5. doesn’t
            6. don’t
            7. didn’t
            8. don’t
            9. didn’t
            10. doesn’t
            11. didn’t
            12. doesn’t
            13. didn’t
            14. don’t

            6. Correct the mistakes

            1. don’t
            2. do
            3. does
            4. did
            5. do
            6. doesn’t
            7. didn’t
            8. don’t
            9. did
            10. don’t
            11. doesn’t
            12. does
            13. don’t
            14. didn’t
            Posted in Մայրենի 6

            Ամպը։ Մայրենի

            ԱՄՊԸ 

            Ամպը հառաչում էր լեռան լանջին,
            Դողում, սարսռում էր հասակով մեկ։
            Գալիս, փաթաթվում էր գյուղացու մաճին,
            Հետո թավալվում էր ակոսի մեջ։

            Հետո վեր էր կենում, շտկում իրեն,
            Կրկին ձևեր փոխում նա զանազան,
            Բարձրանում էր հետո կողերն ի վեր
            Եվ շիկացած ուսն էր շփում եզան…

            Իսկ ճաշթողի ժամին դառնում էր շուն,
            Թաթերին էր դնում դունչը մռայլ,
            Նայում էր ապուրի տաք գոլորշուն,
            Թվում էր ուր-որ է պիտի մռռար։

            Բայց չէր մռռում, ավաղ, վեր էր կենում,
            Մացառներին թողած պոչը փռչոտ,
            Նայում սարերն ի վեր, սարերն էր գնում,
            Գնում էր չորեքթաթ կամ չոքեչոք։

            Գնում էր, չէր լսում,— Այդ ո՞ւր, Բողա՛ր…

            Ի՞նչ Բողար, ճախրում էր, չէր նայում ետ։
            Գնում էր, որ վաղը երկինքն ի վար
            Դառնար կայծակ, կարկուտ, դառնար աղետ:


            1. Բացատրի՛ր բառերը՝ սարսռալ, մաճ, ակոս, զանազան, շիկացած, ճաշթող, մացառ, ճախրել

            Սարսռալ – մրսել, դողալ

            Մաճ – գութան

            Ակոս – փոս

            Զանազան – բազմազան, բազմատեսակ

            Շիկացած – տաքացած

            Ճաշթող – ճաշի ժամանակը, կեսօր

            Մացառ – փշաբույս, թուփ

            Ճախրել – թռչել, սավառնել, սլանալ, խոյանալ

            2. Բանաստեղծությունից դուրս գրի՛ր  բայեր:

            Հառաչել, դողալ, սարսռալ, փափաթվել, թավալվել, բարձրանալ, շփել, դառնալ, դնել, մռռար, նայել, գնալ, ճախրել, վեր կենալ։

            3. Բանաստեղծությունից դուրս գրի՛ր քեզ դուր եկած պատկերը և ներկայացրու քո ընկալմամբ:

            Ինձ դուր է եկել այս հատվածը։

            Հետո վեր էր կենում, շտկում իրեն,
            Կրկին ձևեր փոխում նա զանազան,
            Բարձրանում էր հետո կողերն ի վեր
            Եվ շիկացած ուսն էր շփում եզան…

            Այստեղ ամպը իմ կարծիքով իրեն կարգի էր բերում և շտկում էր իր թերությունները։

            4. Պատմիր ամպի մասին:

            Ամպը շատ դժգոհ էր և շատ ջղայն։

            5. Յուրաքանչյուր չորս տողի համար համապատասխան վերնագիր մտածիր:

            ԱՄՊԸ 

            <<Ամպի հառաչը>>

            Ամպը հառաչում էր լեռան լանջին,
            Դողում, սարսռում էր հասակով մեկ։
            Գալիս, փաթաթվում էր գյուղացու մաճին,
            Հետո թավալվում էր ակոսի մեջ։

            <<Ամպի վերածնվելը>>

            Հետո վեր էր կենում, շտկում իրեն,
            Կրկին ձևեր փոխում նա զանազան,
            Բարձրանում էր հետո կողերն ի վեր
            Եվ շիկացած ուսն էր շփում եզան…

            <<Ամպի ճաշթողի ժամը>>

            Իսկ ճաշթողի ժամին դառնում էր շուն,
            Թաթերին էր դնում դունչը մռայլ,
            Նայում էր ապուրի տաք գոլորշուն,
            Թվում էր ուր-որ է պիտի մռռար։

            <<Ցրված ամպը>>

            Բայց չէր մռռում, ավաղ, վեր էր կենում,
            Մացառներին թողած պոչը փռչոտ,
            Նայում սարերն ի վեր, սարերն էր գնում,
            Գնում էր չորեքթաթ կամ չոքեչոք։

            <<Աղետաբեր ամպը>>

             Գնում էր, չէր լսում,— Այդ ո՞ւր, Բողա՛ր…

            Ի՞նչ Բողար, ճախրում էր, չէր նայում ետ։
            Գնում էր, որ վաղը երկինքն ի վար
            Դառնար կայծակ, կարկուտ, դառնար աղետ:

            6. Բնության ո՞ր երևույթն է ներկայացված բանաստեղծության մեջ, մանրամասն նկարագրի՛ր:

            Բնության երևույթներից ներկայացված է Ամպրոպը